Hz. Meryem’in Harun’un kız kardeşi olduğu ifadesi Kur’an’da geçen bazı ifadelerle ilişkilidir ve bu konuda çeşitli yorumlar yapılmıştır. Bu yazıda, Hz. Meryem, Hz. Harun’un kız kardeşi mi, sorusuna detaylı bir şekilde yanıt verilecektir.
Hristiyan ilahiyatçılar, Hz. Meryem’in, Hz. Harun’un kızkardeşi olmadığını, Meryem Suresi 28. ayette hata olduğunu ve dolayısıyla Kur’an’ın Allah kelamı olmadığını ileri sürerler. Burada Kur’an’a karşı bir haksızlık söz konusudur. Bu ayette kardeşlikten neyin kastedildiğini doğru anlayabilmek için Kur’an’daki kardeşlikle ilgili ayetlerin geneline bakmak gerekir çünkü kardeşlik birçok farklı anlam taşıyabilir.
Konuyla ilgili ayet meali şu şekildedir:
19: MERYEM / 28. Ey Harun’un kız kardeşi! Senin baban kötü bir insan değildi. Anan da fahişe bir kadın değildi.”
Kardeşlik İfadesinin Yorumu
Meryem’i eleştiren kişiler bunu, onun ailesinin temizliğini ve dürüstlüğünü vurgulamak amacıyla söylemişlerdir. Bu bağlamda “Harun’un kız kardeşi” ifadesi birkaç farklı şekilde yorumlanabilir:
1. Kavmi Kardeşlik: “Harun’un kız kardeşi” ifadesi, kavmi bir yakınlık anlamında olabilir. Harun ve Musa, İsrailoğulları’nın peygamberleridir ve Meryem de bu kavme mensuptur. Bu bağlamda, Meryem’e Ey Harun’un kız kardeşi diyerek hitap edilmesi, kavmi bir ilişkiyi ifade edebilir. Bu hitap Meryem’in kendisinin önemli bir aileden geldiğini vurgulayan bir ifade olabilir.
3. Meysel Kardeşlik: Bu ifade, yeni bir “kardeşlik” anlamında da algılanabilir. Hz. İsa’nın annesi Meryem ile Hz. Musa’nın ve Hz. Harun’un kız kardeşi Miriam, aynı zamanda İsrailoğulları’nın önde gelen figürlerinden olduklarından, onların benzer konumda olduğunu ifade etmek için bu terim kullanılmış olabilir.
5. Metaforik Kardeşlik: Kur’an’da “kardeş” kelimesi bazen metaforik anlamda kullanılır. Bu bağlamda, “Harun’un kız kardeşi” ifadesi, önde gelen bir peygamberin (Harun) yakın akrabası olarak anılmayı, bu iki şahsiyet arasında manevi bir bağı ifade edebilir.
Ayrı Bir Anlamı Olan Terimlerin Kullanımı
Kur’an’da “kardeş” kelimesi sadece kan bağını değil, manevi bağları ve toplumsal dayanışmayı ifade etmek için de kullanılabilir. Bu nedenle, “kardeşlik” kelimesinin bazen aynı topluluktan olmayı veya önemli bir şahsiyetin mensubiyetini ifade etmek için kullanıldığını görebiliriz.
Dini Tefsirler ve İslamî Yorumlar
İslamî tefsirlerde genellikle “Harun’un kız kardeşi” ifadesi hakkında şu görüşler öne sürülür:
• İbn Abbas gibi tefsir alimleri, bu ifadenin Meryem’in yüksek bir konumda olduğunu ve onunla Harun’un (ve dolayısıyla Musa’nın) kavmi arasında bir bağ olduğunu belirtmişlerdir.
• Elmalılı Hamdi Yazır gibi tefsirci yazarlar da, burada kullanılan “Harun’un kız kardeşi” ifadesinin, Meryem’in çok önemli bir figür olduğunu ve İsrailoğulları’nın önemli şahsiyetlerinden biriyle ilişkilendirildiğini ifade ettiğini belirtirler.
Sonuç
“Harun’un kız kardeşi” ifadesi, kan bağı anlamında değil, manevi bir bağ veya kavmi bir benzerlik anlamında kullanılmış olabilir. Ayette geçen hitap şekli, bu şahsiyetlerin yüceliği ve temizliği üzerine yapılan bir vurgudur. Ayrıca bu ifade, Meryem’in Hz. Musa ve Hz. Harun’un halkından olduğu ve onların hatıralarının temiz ve değerli olduğuna dikkat çekmektedir.