Bu ayetlerde yeryüzünün ve semanın yaratılışı, Allah’ın insana verdiği değer ve sorumluluklar, insanın dünya üzerindeki rolü, Allah’ın kendilerine halef olarak insanı yaratacak olmasından dolayı meleklerin rahatsız olmaları: İnsanın Allah’a itaatten ve ibadetten uzak, yeryüzünde fesad çıkarıcı, kan dökücü bir varlık olmasından korkmaları, insanın gereksiz yere yaratılacağını düşünerek Allah’ın huzurunda bu endişelerini ve kendilerinin onu tesbih ve takdîs etmekte kusur etmediklerini dile getirmeleri; bu olay üzerine Allah’ın kendilerine onların bilmediklerini bildiğini söylemesi ve Allah’ın Adem’i yarattığım için secde edin emri, şeytanın Allah’ın emrine itaat etmeyip kendi yaratılışını övüşü, kibirlenerek Adem’in yaratıldığı maddeyi küçümseyişi anlatılmaktadır. Bu yazıda da kısaca bu konulara değinilmektedir.
İslam alimleri insanın yaratılışı konusunda farklı görüşler ileri sürmektedir çünkü ayetlere hatalı meal verilmesinden dolayı iki soru ortaya çıkmıştır:
Adem Kime Halef Yaratıldı?
- Bazı İslam alimlerine göre: Adem, adam demektir ve Adem’den önce başka Adamlar vardır. Adem de bu adamların içinden seçilmiştir.
- Bazı İslam alimlerine göre: Adem ilk yaratılan insandır. Diğer mahlukattan farklı yaratılmış ve kendisine bazı sorumluluklar yüklenmiştir.
Melekler, İnsanın Yeryüzünde Ahlaksızlık Yapacak ve Kan Dökecek Olduklarını Nereden Bildiler?
- Bazı İslam alimlerine göre: Adem’den önce daha ilkel yaratılmış, fesad çıkarıp kan döken adamlar vardı ve Allah, bu adamların içinden en iyisini ve en akıllısını seçti sonra ona bazı sorumluluk yükledi. Meleklerin insanın itaatsiz ve kan dökücü olmasını bilmeleri bunun kanıtıdır, dediler.
- Bazı İslam alimlerine göre: Adem ilk yaratılan insandı. Meleklerin bilgisi yeterli olmadığı için insanın fesad çıkarıp kan dökecek olmasından endişe duydular. Allah’ın sizin bilmediklerinizi ben bilirim demesi ve meleklerin endişesini gidermesi bunun kanıtıdır.
Bu Konuda Öne Çıkan Bazı Ayetler:
2: BAKARA / 29. O, yerde ne varsa hepsini sizin için yarattı sonra semaya yöneldi, onu yedi gök olarak yaratıp düzenledi. O, her şeyi hakkıyla bilendir.
2: BAKARA / 30. 31. 32. 33. Rabbin: “Yeryüzünde meleklere halef bir insan yaratacağım.” dediği zaman melekler: ” Biz seni överek tesbih ve takdîs ederken Sen, yeryüzünde ahlaksızlık yapacak ve kan dökecek birilerini mi yaratacaksın?” dediler. Rabbin: “Muhakkak ki ben sizin bilmediğiniz şeyleri bilirim.” dedi. Adem’e bütün isimleri öğretti. Sonra onları meleklere sundu. Sonra, “Eğer doğru söyleyenlerseniz, bunların isimlerini bana haber verin.” dedi. Onlar: “Sen yücesin, senin bize öğrettiğinden başka bizim hiçbir bilgimiz yok, şüphesiz sen her şeyi bilensin, hikmet sahibisin.” dediler. Allah: “Ey Adem, onlara onların isimlerini söyle” dedi. Onların isimlerini onlara söyleyince de: “Ben size yerin ve göklerin sırlarını bildiğimi, sizin açıkladıklarınızı da gizlediklerinizi de bildiğimi söylemedim mi?” dedi.
2: BAKARA 34. Biz meleklere Adem için secde edin dediğimiz zaman İblis’ten başkası secde etti. O reddetti, kibirlendi ve kafir oldu.
2: BAKARA / 35. Ey Adem, eşin ve sen cennette otur. Nereden istersen oradan ye. Bu ağaca yaklaşma, yaklaştığın takdirde zalimlerden olursun.
51: Zâriyât / 56. Ben cinleri ve insanları ancak ibadet için yarattım.
Yukardaki ayetler; yaratılış, insanın dünya üzerindeki rolü, Allah’ın insan ve melekler arasındaki ilişkisi, İblis’in düşüşü ve insana verilen sorumluluklar gibi çeşitli konuları içeriyor.
Ana fikir olarak şunları öne çıkarabiliriz:
1. Allah’ın yaratıcılığı ve bilgisi: Ayetlerde Allah’ın yaratıcı gücü ve her şeyi bilmesi vurgulanıyor. Yer ve göklerin yaratılması, insanın ve meleklerin yaratılışı gibi konular bu gücün ve bilginin bir ifadesi olarak sunuluyor.
2. İnsanın sorumluluğu ve seçimi: İnsanın yaratılış amacı ve Allah’ın ona verdiği sorumluluklar ön plana çıkıyor. İnsanın serbest iradesi, İblis’in isyanı ve insanın cennetteki yaşamının bir parçası olarak verilen uyarılar, insanın seçimlerinin önemini vurguluyor.
3. İtaat ve kibir: Meleklerin Allah’ın emrine itaat etmeleri ve İblis’in kibirlenerek isyan etmesi arasındaki karşılaştırma, itaatin ve kibrin Allah nezdinde önemini vurguluyor. İtaat edenin huzura erişeceği, kibirli olanın ise sürükleneceği sonuçlar belirtiliyor.
Ana fikir olarak bu ayetler, Allah’ın yaratıcılığı ve bilgisi, insanın sorumluluğu ve seçimleri, itaat ve kibir gibi temel konuları içeren bir mesaj sunuyor.