Çocuğu olmayan aileler evlat edinebilir mi? Dinimizde evlat edinme müessesi var mı? İslam, neden evlatlık edinmeye izin vermiyor? Ailesi olmayan bir çocuğa yardım etmenin, evlatlık edinmekten başka bir yolu var mı? Bu yazıda bu soruların cevabına odaklanacağız. 

İslam’da evlatlık meselesini derinlemesine anlamadan, eleştirmek ve ön yargıda  bulunmak, insani ve İslami gerçeklerden uzak kalmamıza neden olacaktır. Bundan dolayı, evlatlık almanın sakıncalarını, evlatlık aldığımız zaman ortaya çıkacak sorunları, akrabalık bağı ve miras hakkını, koruyucu aile sisteminin gerekliliğini anlamak önemlidir. Allah şöyle buyuruyor:

33: AHZAB / 5. Evlatlıklarınızı babalarının adıyla çağırın. Allah’ın nazarında bu daha adildir. Onların babalarını bilmiyorsanız o halde onlar sizin dostlarınız ve din kardeşlerinizdir. Günahlar kalbinizdeki niyete bağlıdır. Yanılarak yaptıklarınız günah değildir. Allah esirgeyen ve bağışlayandır.

İslam, neden evlatlık müessesini kaldırmıştır:

İslam öğretilerinde evlatlık almanın sakıncaları: Evlatlıklara gerçek ailesi hakkında yalan söylenir. Halbuki yalan büyük günahtır. Bu yalan, evlatlık kimselerin bilmeyerek yakın akrabaları ile ensest evlilikler yapmalarına sebep olur. Ayrıca ailelerini bilmek de bu çocukların en doğal hakkıdır fakat bu çocuklardan ailelerinin kim olduğu saklanır. Böylece biyolojik kimliklerini bilme hakları ellerinden alınmış olur. 

Bu çocuklar yetişkin oldukları zaman aileleri hakkındaki gerçekleri öğrenince ruhsal çöküntüye uğrar. Kendilerini değersiz ve kimsesiz hisseder. Allah, buna bir son verilmesini istiyor: “Evlatlıklarınız sizin biyolojik akrabanız değil, din kardeşlerinizdir. Onlara iyilik edin, maddi manevi yardımda bulunun, aileleri hakkında yalan söyleyip aldatmayın, onları biyolojik babalarının soyadıyla çağırın (biyolojik bağınız olmadığı halde onu kendi kütüğünüze kayıt ettirmeyin).” diyor.

Evlatlık edinmekle ortaya çıkacak sorunlar:

Bir çocuğun herhangi bir nedenle ailesinden alınıp başka bir aileye verilmesiyle ve verildiği ailenin kütüğüne sanki aralarında soy bağı varmış gibi kaydedilmesiyle birçok sorun ortaya çıkar.  Hukuki, genetik, psikolojik, sosyolojik açıdan ortaya çıkan problemler vardır. 

Bu sorunları şöyle sıralayabiliriz: 

• Genetik açıdan: Bu çocuklar soy bağlarını bilmedikleri için ensest evlilikler yapabilir. 
• Sosyal açıdan: Bu çocuklar bazen işgücü ve cinsel açıdan sömürüye uğramaktadır. 
• Hukuki açıdan: Gerçek mirasçılar saf dışı bırakıldığı için haksızlık yapılmış olur. 
• Psikolojik açıdan: Bu çocuklar evlatlık olduklarını öğrenince travma geçirir ve kendilerini terkedilmiş, kimsesiz sığıntı gibi hissederler.

Evlatlık Almakla İlgili Tıbbi ve Dini Yöntemler:

Tıbbi yöntemler: Tıbbi bilimler, travma geçiren bu çocukların tedavisinin nasıl yapılıp psikolojik sorunlarının nasıl çözüme kavuşturulacağını ele alarak çözmeye çalışır.

İslami yöntemler: Allah’ın indirmiş olduğu Kur’an’ın hükümleri ise böyle sorunların hiç oluşmamasını, bu üzüntülerin hiç yaşanmamasını hedefler. 

İslam’da koruyucu aile sistemi:

İslam’da koruyucu aile müessesesi mevcuttur. Allah, yetim çocuklara maddi ve manevi açıdan destek olmamızı emreder. Evlatlık çocuğa yalan söylemekten ve çocuğun biyolojik ailesini saklamaktan bizi men eder. Biyolojik bağımız olmayan çocukları sanki biyolojik bağımız varmış gibi nüfusumuza kaydettirmemizi yasaklar.

İslam’da Akrabalık Bağı ve Miras Hakkı:

İslam’da iki türlü akrabalık bağı mevcuttur. Kan bağı olan ve kan bağı olmayan akrabalıklar, diye akrabalıklarımız ikiye ayrılmıştır. Sadece kan bağımızın bulunduğu akrabalarımıza miras hakkı tanınmıştır. 

Evlatlık edinme yerine koruyucu aile sistemi getirilerek ileride oluşabilecek sorunlar kökten çözülmüştür. Miras bırakmak dışında da himayeniz altına aldığınız kimsesiz çocukları mallarınızdan yararlandırabilir, onlara iyilik yapabilirsiniz, demiştir çünkü böyle yapmak hukuki bir probleme de bir haksızlığa da sebep  olmaz.

Kur’an’nın hükümlerine göre: Evlatlık aldığınız öz yeğeniniz dahi olsa biyolojik kimliğini ondan saklamak ve ona yalan söylemek hakkına sahip değilsiniz. Ayrıca diğer kan bağınız olan mirasçılarınızın miras hakkını çiğnemiş, olursunuz. Akraba da olsanız ancak koruyucu aile olabilirsiniz. 

Üvey kızınız veya oğlunuzla dinen kan bağı olmayan bir akrabalığa sahipsiniz. Onlarla nikahlanamazsınız. Yetim kalmış üvey kızınızı veya üvey oğlunuzu evlat edinmek isteyebilirsiniz. Sanki kan bağınız varmış gibi üvey çocuğunuzu kendi nüfusunuza kayıt ettirirseniz hukuki mirasçılarınızdan mal kaçırmış olursunuz. Bu hem dinen bir haksızlık olur hem de eşinizle aranız bozulup boşanacak olursanız bu çocuk sizin için büyük bir sorun olacaktır. Günümüzde birçok ülkede üvey çocukların evlat edinilmesi yasaklanmıştır.

Sonuç:

Biyolojik bağınız olan veya olmayan çocukları evlatlık olarak almak birçok açıdan problem yaratmaktadır. Bundan dolayı İslam’da böyle bir müessese yoktur. İslam’da en önemli şey problemsiz bir düzen inşa etmektir. Adaletten sapmamaktır.