Giriş:

Kur’an-ı Kerim’in en önemli bölümlerinden biri olan Bakara Suresi, insanlığın temel meselelerine ışık tutar. Bakara 213. ayeti, insanların başlangıçta tek bir ümmet olduğunu ve zamanla ayrılıklara düştüğünü ifade eder. Bu ayet, insanlığın geçmişteki birliğini ve ayrılıklara neden olan faktörleri açıklarken, Allah’ın rahmetinin ve peygamberlerin rolünü de vurgular. İhtilafların çözümü için indirilen kitapların önemi, bu tefsirin ana temasını oluşturur.

Ayet ve Meali:

كَانَ النَّاسُ اُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللّٰهُ النَّبِيّٖنَ مُبَشِّرٖينَ وَمُنْذِرٖينَࣕ وَاَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فٖيمَا اخْتَلَفُوا فٖيهِؕ وَمَا اخْتَلَفَ فٖيهِ اِلَّا الَّذٖينَ اُو۫تُوهُ مِنْ بَعْدِ مَا جَٓاءَتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ بَغْياً بَيْنَهُمْۚ فَهَدَى اللّٰهُ الَّذٖينَ اٰمَنُوا لِمَا اخْتَلَفُوا فٖيهِ مِنَ الْحَقِّ بِاِذْنِهٖؕ وَاللّٰهُ يَهْدٖي مَنْ يَشَٓاءُ اِلٰى صِرَاطٍ مُسْتَقٖيمٍ ﴿٢١٣﴾

2: BAKARA / 213. İnsanlar tek bir ümmetti ve ayrılığa düşmeleri üzerine Allah, rahmetinin müjdecileri ve azabının habercileri olmak üzere peygamberler gönderdi. İhtilafa düşmüş oldukları konularda hakemlik yapsın diye Kitaplar indirdi. Kendilerine bunca deliller gelmiş olmasına rağmen sırf aralarındaki hırs ve kıskançlık yüzünden, anlaşmazlığa devam ettiler. Allah da iman edenleri, anlaşmazlığa düştükleri konularda hakka ulaştırdı çünkü Allah, iman edeni doğru yola ulaştırır.

Tefsir:

Tek Ümmet ve Ayrılıklar: Ayette, insanların başlangıçta tek bir ümmet olduğu belirtiliyor. Bu, ortak bir inanç ve değerler sistemi etrafında birleşmiş bir toplumu işaret eder. Ancak, zamanla hırs ve kıskançlık gibi insani zaaflar, bu birliği bozmuş ve çeşitli mezhepler, inançlar ve toplumlar ortaya çıkmıştır. Bu durum, insanlığın doğal bir parçası olarak karşımıza çıkar.

Peygamberler ve Kitaplar: Allah, bu ayrılıklar sonucunda insanlara rehberlik etmesi için peygamberler göndermiştir. Peygamberler, insanlara rahmetin müjdecileri ve azabın habercileri olarak görev yapar. Ayrıca, ihtilaflarda hakemlik yapabilmesi için kitaplar indirilmiştir. Bu kitaplar, insanların doğru yolu bulmalarına yardımcı olmak amacıyla birer rehber niteliği taşır. Örneğin, Tevrat, İncil ve Kur’an gibi kitaplar, farklı toplumların aralarındaki ihtilafları çözmek için birer kaynak olarak indirilmiştir.

İhtilaf ve Hırs: Bu ayet, insanların kendilerine gelen delillere rağmen ayrılıklara düşmelerinin nedenini hırs ve kıskançlık olarak belirtir. Bu durum, insanların kalplerindeki menfaat çatışmalarından kaynaklanmaktadır. Allah, bu nedenle iman edenleri doğru yola iletmekte ve onlara ihtilaflarda rehberlik etmektedir. Kalplerde ki gerçek iman ve iman edenler arasındaki kardeşlik duygusu bu ihtilafları aşmanın en etkili yoludur.

Sonuç:

Bakara 213. ayeti, insanlığın başlangıçtaki birliğini ve sonrasında yaşanan ayrılıkları derinlemesine incelememizi sağlar. Peygamberler ve kitaplar, insanları doğru yola ulaştırmak için gönderilmiştir. Hırs ve kıskançlığın neden olduğu ihtilaflar, doğru bir inanç ve bilgi ile aşılabilir. Bu bağlamda, Allah’ın rahmeti, iman edenleri daima doğru yola iletmekte ve hakka ulaşmalarını sağlamaktadır. İnsanlar, birliklerini yeniden tesis etmenin yollarını ararken, bu ayetin öğretilerinden faydalanmalıdır.