İnsanoğlu, insanlık tarihi boyunca evrenin nasıl oluştuğunu merak etmiştir. Günümüze kadar farklı teoriler ileriye sürülmüştür. Bu yazıda en son ve en modern teori olan genel görelilik teorisine göre evrenin oluşumunu ve büyük patlamanın ne anlama geldiğini, büyük patlamaya neden olan olay sırasında evrenin ilk anlarındaki enerji ve maddenin nasıl ortaya çıkmış olabileceği ele alınacaktır.

Genel Görelilik Teorisine Göre Evren Nedir?

Genel görelilik teorisine göre evren, gözlemlediğimiz uzayı ve içindeki her şeyi kapsayan bir kavramdır. Dolayısıyla, bu teoriye göre evren kavramı, içinde bulunduğumuz uzay ve içindeki tüm maddeler ve enerjilerin toplamını ifade eder.

Modern Kozmolojik Teori: Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu Nasıl Gerçekleşti?

“Büyük Patlama” terimi genellikle bir patlama gibi düşünülen bir olayı ifade etmez. Aslında bu terim, evrenin genişlemesinin başlangıcını ve evrenin şu anda gözlemlediğimiz haliyle nasıl oluştuğunu açıklamak için kullanılır. Yani, “patlama” kelimesiyle bildiğimiz mekanik bir patlama değil, uzayın ve zamanın genişlemesiyle ilgili bir kavramdır.

Büyük Patlama, modern kozmolojik teorilerin evrenin başlangıcını açıkladığı bir modeldir. Bu teoriye göre, evren bir zamanlar son derece yoğun ve sıcak bir noktaydı ve ardından aniden genişlemeye başladı. Bu genişleme süreciyle birlikte, evrenin içindeki uzay ve zaman da oluştu.

Büyük Patlamanın İlk Anlarındaki Son Derece Yoğun ve Sıcak Nokta Nasıl Oluştu? 

Bu olay sırasında, evrenin ilk anlarında enerji ve madde aniden oluşmuş ve genişlemeye başlamış olabilir. Özellikle, Büyük Patlama’nın ilk anlarında sadece temel parçacıklar ve enerji vardı; zamanla, bu parçacıklar bir araya gelerek ilk elementleri oluşturdu.

Evrenin ilk anlarında, Büyük Patlama’nın ardından ortaya çıkan temel parçacıklar arasında kuarklar, leptonlar, fotonlar ve diğer gauge bozonları gibi parçacıklar bulunmaktaydı. Bu parçacıklar, evrenin erken evrelerindeki enerji ve madde yoğunluğunu oluşturuyordu. Kuarklar proton ve nötron gibi hadronların yapı taşlarıdır, leptonlar ise elektron gibi parçacıkları içerir. Fotonlar ise elektromanyetik radyasyonun taşıyıcısıdır. Büyük Patlama’nın sonuçlarıyla ortaya çıkan bu temel parçacıklar, bir araya gelerek ilk elementleri oluşturdu.

Sonuç olarak, “Büyük Patlama” dediğimiz olay bir patlama olarak algılanan bir olay değil, evrenin genişlemesiyle ilgili olan ve evrenin başlangıcını açıklayan bir kozmolojik teoriye atıfta bulunur. 

Evren Nasıl Genişliyor? Evren Dışında Bir Boşluk var mı? 

Evrenin genişlemesi, genel görelilik teorisine göre uzayın kendisinin genişlemesiyle gerçekleşir. Büyük Patlama’dan sonra evrenin içindeki uzay ve zaman genişlemeye başlamıştır. Evrenin genişlemesi için dışında bir boşluk veya alan olması gerekmez; zira evrenin içindeki uzay ve zamanın kendisi genişlemektedir.

Genel görelilik teorisine göre, evrenin her noktası diğer noktalarla birlikte genişler. Bu genişleme süreci, uzak galaksilerin birbirinden uzaklaşması şeklinde gözlemlenir. Evrenin genişlemesiyle birlikte galaksilerin arası artar, ancak bu uzayın genişlemesi evrenin içinde gerçekleşir. Dolayısıyla, evrenin genişlemesi için dışında bir boşluğa veya alana ihtiyaç duyulmaz; evrenin içindeki uzay ve zamanın kendisi genişlemektedir ve bu süreç evrenin genişlemesini sağlar.

Termonükleer Füzyona Sebep Olan İlk Hidrojen Nasıl Ortaya çıktı?

Evrenimizde yıldızların hidrojen sentezi termonükleer füzyon süreciyle gerçekleşir. İlk hidrojen atomları, evrenin erken dönemlerinde Büyük Patlama ile ortaya çıkmıştır. Büyük Patlama, evrenin genişlemesiyle birlikte ilk elementlerin (hidrojen, helyum ve küçük miktarlarda lityum) oluştuğu dönemi başlatmıştır.

Hidrojen, evrenin erken sıcak ve yoğun ortamında protonlar ve nötronlar gibi temel parçacıkların birleşmesiyle oluşmuştur. Bu süreçte, yüksek sıcaklık ve yoğunluk altında nötronlar protonlara bağlanarak hidrojen çekirdeğini (proton) oluşturmuşlardır.

Yıldızların oluşumuyla birlikte, bu hidrojen çekirdekleri (protonlar) yüksek sıcaklık ve basınç altında termonükleer füzyon reaksiyonlarıyla birleşerek helyum ve diğer elementlere dönüşürler. Bu süreçte büyük miktarda enerji açığa çıkar ve yıldızlar parlaklıklarını hidrojenin termonükleer füzyon reaksiyonlarından elde ettiği enerjiyle sağlarlar.

Sonuç olarak, hidrojen atomlarının oluşumu Büyük Patlama’nın ardından başlamış ve yıldızların içinde gerçekleşen termonükleer füzyon süreciyle devam etmiştir.