Günümüz toplumlarında, özellikle sosyal medya ve dijital platformlarda, alay ve küçümseme hızla yayılabilmektedir. Bu yüzden, toplumsal ilişkilerde empati kurmak, birbirimizi anlamaya çalışmak ve eleştirel düşünmek büyük önem taşır. Eleştiriyi yapıcı bir biçimde ifade etmek, insanları yıpratmadan gelişime katkı sağlayabilir.

Empati ve Anlayışı Hakim Kılmanın En Etkili Yolu Eğitimdir:

İlköğretimden başlayarak, aile ve okul ortamlarında saygı, hoşgörü ve empati gibi değerlerin kazandırılması gerekmektedir. Bu sayede, toplumun geleceği için sağlam temeller atılabilir. Eğitim kurumları ve toplumsal projeler, bu değerlerin yaygınlaştırılmasında önemli araçlardır.

İnsanlara doğru bir şekilde sunulan İslami öğretiler, derinliklerde barınan güzellikleri ve erdemleri ortaya çıkarmakta etkili bir araçtır. Hucurat Suresi 11. Ayette Allah şöyle buyuruyor: 

“Ey iman edenler! Bir topluluk bir diğer toplulukla alay etmesin. Belki onlar kendilerinden daha hayırlıdır. Kadınlar da başka kadınlarla alay etmesin. Belki onlar, kendilerinden daha hayırlıdır. Birbirinizi eleştirmeyin. Birbirinize incitici lakaplar takarak hakaret etmeyin. İman ettikten sonra ahlaksızla anılmak ne kötüdür… Kim tövbe etmezse, işte onlar zalimlerin ta kendileridir.”

Küçümseme, Alay Etme, Lakap Takma Hatasının Farkına Varılması ve Hemen Tevbesi:

Hucurat Suresi 11. Ayet, toplumsal barışın ve bireyler arası saygının ne kadar değerli olduğunu vurgulayan güçlü bir mesaj içeriyor. Alay etmek, küçümsemek ve incitici lakaplar kullanmak, sadece bireyleri değil, tüm toplumu olumsuz etkiler. İslam’ın öğretileri çerçevesinde, her bireyin içsel güzellikleri ve erdemleri görmeye değer olduğu, hataların farkına varıldığında tövbenin ve hidayete dönüşün her zaman mümkün olduğu unutulmamalıdır. 

Bir topluluğun başka bir toplulukla alay etmesi doğru değildir. Belki o topluluk Allah’ın nazarında anlayış, adalet ve merhamet açısından alay eden toplumdan çok daha iyidir. Alay, toplumlar arasındaki bağı koparır ve insanlar arasında olumsuz duyguların artmasına sebep olur. Önyargılı olmak ve insanları yüzeysel özelliklerle değerlendirmek yanıltıcı olabilir. Bu durum erdemleri ve güzellikleri görmezden gelmekle sonuçlanabilir.

Kadınların birbirleriyle alay etmemesi, kadınlar arasında dayanışmanın ve öz saygının geliştirilmesini engelleyebilir. Kadınların birbirlerine destek olması toplumun genel refahına katkıda bulunabilir. 

İnsanlara incitici bir lakap takmak ve onu takılan lakapla çağırmak günahtır. Allah alay etmeyi haram kılmıştır. Bu tür davranışlar, manevi değerlerimize zarar verebilir.

İnsanları kötü lakaplarla çağırmak, incitici davranışlar sergilemek, toplumsal ilişkilerin sağlıklı bir zeminde devam etmesine engel olur. Bu tür davranışlar, kişilerin benlik saygısını zedeler ve toplumda karşılıklı güvensizliğin artmasına neden olur.

Allah’a iman etmiş bir kimsenin, bu tür davranışlar sergilemesinin ne kadar yanlış olduğunun farkına varması ve hatasından dönüp hemen tövbe etmesi doğru bir davranış olur. Allah tövbeleri kabul edendir.

Sonuç: 

Bu ayet, modern dünyada da evrensel bir mesaj taşımakta:  Hem manevi bir rehberlik sunmakta hem de toplumsal ilişkilerde dikkat edilmesi gereken temel değerleri ve her zaman birbirimize karşı nazik, saygılı ve anlayışlı olmamız gerektiğini hatırlatmaktadır.