İslam kültüründe en çok bilinen metinlerden biri Amentü’dür. Çocukluğumuzdan itibaren ezberleriz, dualarımızın arasına katarız, hatta kimliğimizi tanımlarken bile “Amentü’ye inanırım” deriz.

İman Esaslarının Kur’an’daki Temeli

Peki bu metin Kur’an’da birebir geçiyor mu?

Ya da şöyle soralım: Amentü’nün temel aldığı iman esasları Kur’an’da var mı?

Bu sorunun cevabı hem açık hem de düşündürücü:

Amentü’nün metni Kur’an’da yoktur; fakat içeriği bütünüyle Kur’an’dadır.

Amentü Nedir? Kısaca Hatırlayalım

Amentü; Allah’a, meleklere, kitaplara, peygamberlere, ahiret gününe ve kadere iman gibi temel esasların özet hâlidir.

Bu metni sahabe döneminde değil, daha sonraki asırlarda kelam âlimleri sistematik bir şekilde düzenledi.

Yani Amentü bir Kur’an ayeti değil;

Kur’an’ın iman esaslarını toparlayan bir açıklamadır.

Peki Kur’an Bu İman Esaslarını Nasıl Anlatıyor?

Amentü’nün her maddesinin Kur’an’da karşılığı vardır. Üstelik bazı ayetlerde bu esaslar neredeyse Amentü’nün kendisi gibi sıralanır.

1) Allah’a İman

Kur’an tüm mesajının merkezine Allah’a imanı koyar.

“Allah’tan başka ilah yoktur.”

(Muhammed 19)

2) Meleklere İman

Kur’an, meleklerin varlığını iman konuları arasında sayar.

“Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine ve ahiret gününe inanmayan…”

(Nisâ 136)

Bu ayet Amentü’ye en çok benzeyen ayetlerden biridir.

3) Kitaplara İman

Kur’an, sadece Kur’an’a değil, daha önceki kitaplara da imanı vurgular.

“Allah’ın indirdiklerine iman ettik.”

(Bakara 136)

4) Peygamberlere İman

Peygamberler zinciri Kur’an’da kesintisiz bir silsile olarak belirtilir.

“Biz, Allah’a ve bize indirilene; İbrahim’e, İsmail’e, İshak’a… verilenlere iman ettik.”

(Bakara 136)

5) Ahiret Gününe İman

Kur’an’ın en güçlü konularından biridir.

“Onlar ahirete kesin olarak inanırlar.”

(Bakara 4)

6) Kader ve Kaza Meselesi

Burada önemli bir ayrım var:

Amentü’deki “kader” anlayışı çoğu zaman yazgıcılık gibi algılanıyor.

Oysa Kur’an’ın kader kavramı ölçü, denge ve yaratılış yasası anlamına gelir.

“Biz her şeyi bir kader (ölçü) ile yarattık.”

(Kamer 49)

Yani Kur’an’da kader = Allah’ın koyduğu ilahi düzen.

Amelin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz; tam tersine, özgür iradeyi ve karşılığı vurgular.

Amentü’nün Kur’an’daki En Yakın Karşılığı: Bakara 285

Amentü’nün özünü en güzel ifade eden ayetlerden biri budur:

“Peygamber ve müminler Allah’a, meleklerine, kitaplarına ve peygamberlerine iman ettiler…”

(Bakara 285)

Bu ayet, Amentü’nün çekirdeği gibidir.

Sonuç: Amentü Bir Ayet Değildir Ama Kur’an Temellidir

✔ Amentü’nün lafzı Kur’an’dan değildir.

✔ Ama içindeki bütün iman esasları Kur’an’da açıkça geçmektedir.

✔ Amentü, Müslümanların inanç özetini kelamcıların formüle etmesidir.

✔ Kur’an’ın sunduğu iman esaslarıyla tamamen uyumludur.

Bu yüzden Amentü; Kur’an’ın iman ilkelerini kolay anlaşılır hâle getiren bir açıklama metnidir.